PROFILAKTYKA U KOTÓW

Od dawna wiadomo, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Jeśli chcemy żeby nasz pupil cieszył się długim życiem i dobrym zdrowiem warto zainwestować w jego prawidłowe zabezpieczenie przeciwko pasożytom i chorobom zakaźnym.

 

Tabela 1 przedstawia zalecany program profilaktyczny dla kociąc od pierwszego do trzeciego miesiąca życia. Podobny plan stosuje się również w przypadku starszych kotów, o nieznanym statusie szczepień. Plan uwzględnia czy nasz kociak ma być docelowo zwierzakiem domowym czy wychodzącym.

 

WIEK	KOTY NIEWYCHODZĄCE	KOTY WYCHODZĄCE
5 tygodni	Zwalczenie pasożytów zewnętrznych (jeśli występują)	Zwalczenie pasożytów zewnętrznych  (jeśli występują)
5 - 6 tygodni	Odrobaczenie I	Odrobaczenie I
7 - 8 tygodni	Odrobaczenie II	Odrobaczenie II
9 tygodni	Szczepienie I: - kaliciwiroza - herpeswiroza - panleukopenia - ew. chlamydioza	Szczepienie I: - kaliciwiroza - herpeswiroza - panleukopenia - ew. chlamydioza - ew. białaczka kotów*
10-11 tygodni	Odrobaczenie III	Odrobaczenie III
12 tygodni	Szczepienie II (skład jak w pierwszym)	Szczepienie II (skład jak w pierwszym)
14-15 tygodni	Odrobaczenie IV	Odrobaczenie IV Zabezpieczenie przeciwko  pasożytom zewnętrznym
16 tygodni	-	Szczepienie wścieklizny

* przed szczepieniem zalecane wykonanie testu w kierunku białaczki

 

Tabela 2 przedstawia schemat dalszego postępowania w zależności od warunków życia naszego pupila.

 

PROGRAM PROFILAKTYKI	KOTY NIEWYCHODZĄCE żyjące pojedynczo lub w małych grupach	KOTY NIEWYCHODZĄCE żyjące w większych  stadach lub hodowlach	KOTY WYCHODZĄCE
PASOŻYTY  WEWNĘTRZNE	Badanie kału 1-2 x  w roku, odrobaczanie w  przypadku stwierdzenia inwazji	Badanie kału 2-3 x w roku, odrobaczanie w przypadku stwierdzenia  inwazji lub profilaktycznie w momencie wprowadzania nowych osobników do stada	Badanie kału 3-4 x  w roku, odrobaczanie w  przypadku stwierdzenia  inwazji lub profilaktycznie min. 1x w roku przed szczepieniami
PASOŻYTY ZEWNĘTRZNE - pchły - świerzb uszny - kleszcze	Podanie preparatów leczniczo w przypadku stwierdzenia inwazji pasożytów	Podanie preparatów  profilaktycznie przed wyjazdami lub wystawami  oraz leczniczo w przypadku stwierdzenia inwazji	Podawanie preparatów profilaktycznie co 4 tygodnie przez cały rok (skład preparatu uzależniony od pory roku)
PODSTAWOWE CHOROBY ZAKAŹNE - kaliciwiroza - herpeswiroza -panleukopenia - chlamydioza - białaczka**	Szczepienie kociąt wg programu szczepień.   Dawka przypominająca  po roku.   Kolejne dawki co  2 - 3 lata.	Szczepienie kociąt wg programu szczepień.   Dawka przypominająca po roku.   Kolejne dawki co 1 -2 lata.	Szczepienie kociąt wg programu szczepień.   Dawka przypominająca po roku.   Kolejne dawki co rok.
WŚCIEKLIZNA	Brak wskazań do szczepienia	Brak wskazań  do szczepienia	Pierwsze szczepienie w wieku 16 tygodni   Dawki przypominające co około 2 lata.
GRZYBICA	Ew. szczepienie  interwencyjne w przypadku stwierdzenia choroby	Szczepienie interwencyjne w przypadku stwierdzenia choroby. Zalecane zwłaszcza w hodowlach kotów  długowłosych	Ew. szczepienie  interwencyjne w  przypadku stwierdzenia choroby

 

** szczepienie przeciwko białaczce zalecane tylko u kotów wychodzących

Autor: lek.wet. Ewa Trębacz

Wirusowa białaczka kotów nie musi być wyrokiem
 
Czym jest kocia białaczka?
Białaczka kotów jest nieuleczalną chorobą zakaźną wywoływaną przez wirus kociej białaczki w skrócie FeLV (od Feline Leukemia Virus).

Do zakażenia wirusem białaczki kociej dochodzi najczęściej przez bliski długotrwały kontakt chorego kota z innymi kotami, np. przez korzystanie ze wspólnych misek, kuwety, kocyków, wzajemne wylizywanie. To dlatego białaczka kocia nazywana jest często chorobą miłości. Wirus może też przenosić się w przypadku pogryzień oraz w trakcie ciąży i porodu. Nowonarodzone kocięta z trwałą wiremią (obecnością wirusa we krwi) najczęściej umierają w ciągu kilku tygodni.

Jak zdiagnozować białaczkę u kota?
Białaczka kocia jest chorobą przewlekłą. Większość zarażonych kotów przez długi czas nie wykazuje żadnych objawów chorobowych lub ma jedynie objawy niespecyficzne. Najprostszą i najszybszą metodą diagnozowania białaczki jest wykonanie testu płytkowego. W celu jego wykonania lekarz weterynarii pobiera od kota kroplę krwi, deponuje ją w okienku testowym, dodaje odczynnik, a po 5-10 minutach odczytuje wynik testu.

W przypadku wyniku dodatniego u klinicznie zdrowego kota zaleca się powtórzenie testu po 12 tygodniach. Możliwe, że kot miał kontakt z wirusem i ma przejściową wiremię, jednak nie oznacza to jeszcze, że zachoruje na białaczkę. W przypadku kociąt warto powtórzyć test (niezależnie od wyniku), po ukończeniu przez kota 6 miesiąca życia.
Szczepienia nie mają wpływu na wynik testu na białaczkę.

Zapobieganie zakażeniu.
W zapobieganiu zakażeniu wirusem białaczki kotów, kluczową rolę odgrywają szczepienia ochronne. Szczepionka nie chroni kota w 100%, jednak znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania w przypadku zetknięcia się z wirusem.
Ze względu na ryzyko wystąpienia mięsaków poinjekcyjnych, szczepienia ochronne powinny być wykonywane tyko u kotów narażonych na kontakt z wirusem - żyjących w dużych skupiskach lub wychodzących na dwór. Przed szczepieniem należy wykonać test na obecność białaczki. Szczepimy tylko koty, których test wyszedł ujemny.
Test w kierunku białaczki warto też wykonywać u nowych kotów, przed ich wprowadzeniem do stada.
 
Czy mój kot zachoruje?
Nie każdy kot, który zetknął się z wirusem białaczki kotów zachoruje. Po kontakcie z wirusem mamy trzy możliwości przebiegu zakażenia. W tym czy u kota rozwinie się pełnoobjawowa białaczka, kluczową rolę odgrywa układ odpornościowy.

Dobrze odżywiony, zadbany, wolny od pasożytów i zaszczepiony przeciwko białaczce kot ma duże szanse całkowicie uwolnić się od wirusa. Młody kot, ogólnie zdrowy, ale z nieco słabszym układem odpornościowym z dużym prawdopodobieństwem zwalczy pierwszy atak choroby ale wirus w nim przetrwa. Taki kot znajdzie się w grupie bezobjawowych nosicieli, a sama choroba może ujawnić się dopiero po wielu latach. Koty o najsłabszej odporności - zarobaczone, zestresowane, niedożywione, żyjące w dużych skupiskach - zachorują najszybciej i u nich dojdzie do pełnoobjawowej choroby. Ta grupa kotów ma najmniejsze szanse na przeżycie.

Czy ja albo mój pies możemy się zarazić białaczką od kota?
Wirus białaczki kociej jest specyficzny gatunkowo. Nie ma szansy, aby właścicieli lub jego podopieczni z innych gatunków zachorowali. Chorują jedynie koty, najczęściej w wieku 1 do 6 lat. Brak jest predyspozycji rasowych natomiast według najnowszych doniesień nieco częściej chorują samce niż samice.
 
Mój kot ma rozpoznaną białaczkę. Co mam robić?
O koty zarażone wirusem białaczki należy szczególnie dbać. Powinny przebywać w spokojnych, bezpiecznych warunkach, a sytuacje stresowe w ich życiu należy ograniczyć do absolutnego minimum.

Z kilku powodów zakażonych kotów nie należy  wypuszczać samych na dwór. Po pierwsze - te koty są bardziej podatne na infekcje i urazy. Każde obciążenie układu odpornościowego zwiększa ryzyko aktywacji wirusa i rozwoju pełnoobjawowej choroby. Po drugie - te koty są aktywnymi siewcami wirusa i przez bezpośredni lub pośredni kontakt z innymi kotami roznoszą chorobę. Jeśli kot do tej pory miał możliwość swobodnego wychodzenia na dwór, prawdopodobnie nie przyjmie chętnie takiej zmiany. Mimo wszystko, jako odpowiedzialni właściciele, powinniśmy zadbać o jego bezpieczeństwo i bezpieczeństwo innych okolicznych kotów. W tym celu możemy wydzielić kotu bezpieczny, zamknięty teren, do którego inne zwierzęta nie będą miały dostępu. Możemy też przyzwyczaić kota do spacerów na smyczy i towarzyszyć pupilowi podczas przechadzek.

Czas przeżycia kotów zarażonych wirusem białaczki, jest wprost proporcjonalny do wydolności jego układu odpornościowego, dlatego chorym kotom zaleca się podawanie preparatów immunostymulujących. Najczęściej stosowane są preparaty na bazie interferonu i beta-glukanu. Szczegółowe informacje dotyczące ich stosowania, możecie Państwo uzyskać u lekarza weterynarii.
 W odporności dużą rolę odgrywa też praca układu pokarmowego. Koty zarażone wirusem białaczki często mają kłopoty z trawieniem i wymagają delikatnej, wysokiej jakości diety. Ze względu na zwiększone ryzyko zakażeń, powinniśmy unikać podawania surowych produktów. Warto też wspomagać pracę przewodu pokarmowego odpowiednimi pre- i probiotykami.

Aby układ odpornościowy kota nie był dodatkowo obciążony, powinniśmy zadbać o prawidłową profilaktykę. Koty FeLV (+) powinny być stale zabezpieczone przeciwko pasożytom zewnętrznym, regularnie odrobaczane i doszczepiane przeciwko podstawowym chorobom zakaźnym. W przypadku zaobserwowania u ich jakichkolwiek objawów chorobowych, należy skontaktować się z lekarzem weterynarii, gdyż nawet proste z pozoru infekcje mogą być groźne.

Wiele kotów zarażonych białaczką ma choroby przyzębia i kamień nazębny. Warto zawczasu zadbać o stan jamy ustnej kota. Dzięki regularnej higienie nasz kot może uniknąć bolesnych zapaleń jamy ustnej i kamienia nazębnego. Jeśli kot ma już kamień nazębny warto go usunąć, gdyż stanowi on stałe źródło bakterii, które mogą skutecznie skrócić życie naszego pupila.

Na podsumowanie.
Koty zarażone wirusem białaczki, przy odpowiednich warunkach i przy zapewnionej opiece, mogą przeżyć wiele szczęśliwych lat. Na długie życie nie mają szans koty zaniedbane i żyjące w dużych skupiskach - głównie w schroniskach. Dla tych kotów adopcja jest szansą na życie. Jeśli zastanawiacie się Państwo nad adopcją kota, warto pomyśleć o takim mruczku.
 

  Autor: lek. wet. Monika Buza

Bibliografia
1. „5 minut konsultacji weterynaryjnej psy i koty” Larry Patricki Tiley i Francis W. K Smith jr. Str 1614 – 1617
2. "Praktyka kliniczna: koty", Marian C Horzinek, Vera Schmidt, Hans Lutz, rozdział 5 i 21
3.  http://www.portalweterynaryjny.pl/artykuly/choroby-zakazne-i-pasozytnicze/wirus-bialaczki-kotow-felv-41.html
4. http://www.veterynaria.pl/articles.php?id=7
5. http://www.neanimalhospital.us.com/pet-health/general-health-concerns/feline-leukemia-virus-felv/
6. „Białaczka kotów”  lek wet Ewa Wojciechowska – Jędrzejczak  artykuł z gazety Biznes weterynaryjny 12/2011

Zdjęcia
1.http://c2-preview.prosites.com/202897/wy/images/sick-cat-mascota-pet-gato-enfermo-termometro-animal-vet1.jpg
2.http://vignette4.wikia.nocookie.net/warriorsshare/images/3/3f/Mother-cat-with-kittens.jpg/revision/latest?cb=20110802025414
3. http://wagbrag.com/wp-content/uploads/2013/03/162970946.jpg
4. http://www.blackdogdev.com/wp-content/uploads/catdog1.jpg
5. http://www.cathospitals.net/Stomatitis.jpg
6. https://i.ytimg.com/vi/dpN6TwFb9rY/hqdefault.jpg